„Przewaga przybiera na polach bitew postacie najrozmaitsze. Najprostszą jej postacią jest przewaga fizyczna(liczebna lub materialna). Brak takiej przewagi może być częściowo zastąpiony czynnikami uzupełniającymi, które są zresztą zawsze niezbędne do wygrania bitwy, a mianowicie:
1) przewagą sztuki wojennej (przewaga względna, uzyskiwana przez ekonomię sił i wyzyskanie czynnika zaskoczenia),
2) przewagą moralną (przewaga umysłu i ducha dowódcy oraz nastroju moralnego wojska).
Tu się nasuwa pytanie, w jakim stopniu mogą te dwa czynniki duchowe uzupełnić brak przewagi liczebnej i materialnej?” S. Mossor, Sztuka wojenna…, wyd cyt., s. 185.
Czołem,
Odkryłem dzisiaj na YT nagranie z konferencji Ted o tytule "Sekret skutecznego oporu bez przemocy – Jamila Raqib":
https://www.youtube.com/watch?v=NvUVbgjqiBU
Zaintrygowałem się tematem, bo z okazji strajku kobiet i przedsiebiorców myślałem o tym, czy protesty uliczne są skuteczną formą prezentowania ideii i mobilizowania rządu do zmian. Skala strajku pod znakiem ośmiu gwiazdek i błyskawicy wykorzystała kilka metod z 198 rozpisanych przez instytut im. Alberta Einsteina, ale zabrakło wielu elementów, aby zmusić rząd do rezygnacji z jego postulatów politycznych. Dlaczego i czego zabrakło, to analiza na inny moment. Może kiedyś rozpiszę się 😉 Skutecznym przykładem bezprzemocowej walki są działania Mahatmy Gandhiego pzy procesie zdobywania niepodległości przez Indie.
Zresearchowałem na szybko temat i często pojawia się osoba prof. Gene Sharpa. Na YT można obejrzeć dokument o tym jak skutecznie rozpocząć rewolucję (z napisami) https://www.youtube.com/watch?v=2ehAjrO0bkc
a na stronie https://fundacjawip.files.wordpress.com/2013/02/od-dyktatury_a.pdf jest do pobrania jego książka.
"Global Nonviolent Action Database" zajmuje się zbieraniem i analizowaniem przykładów za całego świata:
https://nvdatabase.swarthmore.edu/
Spolszczona lista 198 pokojowych sposobów oporu:
Oświadczenia oficjalne
- Wystąpienia publiczne
- Listy wyrażające sprzeciw lub poparcie
- Deklaracje odpowiednich organizacji i instytucji
- Listy otwarte, podpisane przez wpływowe środowiska
- Akty oskarżenia i listy intencyjne
- Petycje grupowe lub masowe
Łączność z masowym odbiorcą
- Hasła, karykatury, symbole
- Transparenty, plakaty i tym podobne
- Ulotki, broszury, wydawnictwa
- Dzienniki i czasopisma
- Płyty, radio, telewizja
- Pisanie na niebie i ziemi (np. dymem wypuszczanym samolotu)
Reprezentacja grupowa
- Delegacje
- Prześmiewcze nagrody
- Grupowy lobbing
- Pikiety
- Wybory „na niby”
Symboliczne działania obywatelskie
- Wywieszanie flagi i barw narodowych
- Przywdziewanie barw narodowych
- Modlitwa i uczestnictwo w praktykach religijnych
- Demonstrowanie przedmiotów’ symbolicznych
- Rozbieranie się w ramach protestu
- Niszczenie osobistej własności
- Symboliczne zapalanie świateł
- Wywieszanie portretów’
- Malowanie (graffiti) dla wyrażenia protestu
- Now’e symbole i nazwy
- Znaczące dźwięki
- Symboliczne nawrócenia
- Obsceniczne gesty
Naciski na poszczególne osoby
- „Polowania” na oficjeli
- Szydzenie z funkcjonariuszy / urzędników
- Fratemizacja
- Milczące manifestacje
Teatr i muzyka - Skecze humorystyczne, kabaret
- Sztuki teatralne i koncerty
- Śpiew’
Pochody
- Marsze
- Parady
- Procesje religijne
- Pielgrzymki
- Kawalkady (samochodów, motocykli, itp.)
Oddawanie hołdu zmarłym
- Żałoba polityczna
- Pogrzeby „na niby”
- Demonstracje w czasie uroczystości pogrzebowych
- Składanie hołdu w miejscach pochówku
Zgromadzenia publiczne
- Zgromadzenia dla wyrażenia protestu bądź poparcia
- Akcje protestacyjne
- Zakamuflowane akcje protestacyjne
- Spotkania informacyjne / dyskusyjne („teach-in”)
Wycofanie / zrzekanie się zaszczytów
- Opuszczenie sali na znak protestu („walk-out”)
- Milczenie
- Zrzekanie się zaszczytów’
- Odwrócenie się
Metody społecznego niewspółdziałania
Ostracyzm
- Bojkot społeczny
- Wybiórczy bojkot społeczny
- „Strategia Lizystraty”, czyli symboliczne „odstawienie od łoża”
- Ekskomunika
- Interdykt
Odmowa uczestnictwa w wydarzeniach towarzyskich, tradycyjnych obyczajach, organizacjach
- Zawieszenie działalności towarzyskiej i sportowej
- Bojkot kwestii społecznych
- Strajk studencki
- Nieposłuszeństwo obywatelskie
- Wycofanie członkostwa w instytucjach społecznych
Wycofanie się z systemu społecznego
- Niewychodzenie z domu
- Całkowite, osobiste niewspółdziałanie
- Ucieczka pracowników
- Azyl
- Zbiorowe zniknięcie
- Emigracja, dobrowolne opuszczenie kraju w ramach protestu (hijrat)
Odmowa współpracy gospodarczej: (1) Bojkot ekonomiczny
Akcje konsumenckie
- Bojkot konsumentów
- Niespożywanie bojkotowanych towarów
- Drastyczna polityka oszczędnościowa
- Odmowa płacenia czynszów
- Odmowa wynajmowania powierzchni
- Krajowy bojkot konsumentów
- Międzynarodowy bojkot konsumentów
Akcje pracowników i producentów
- Bojkot pracowników
- Bojkot producentów
Akcje pośredników
- Bojkot dostawców/ żywieniowców/ transportowców
Akcje właścicieli i zarządu
- Bojkot handlowców
- Odmowa sprzedaży bądź wynajęcia nieruchomości
- Lokaut
- Akcja protestacyjna w miejscu pracy
- „Strajk generalny” kupców
Akcje posiadaczy zasobów finansowych
- Wycofanie depozytów bankowych
- Odmowa wnoszenia opłat, składek, należności
- Odmowa spłaty zadłużenia i odsetek
- Blokada funduszy i kredytów
- Odmowa płacenia podatków’ od dochodu
- Odmowa przyjęcia dotacji rządowych
Akcje rządzących
- Krajowa embargo
- Tworzenie czarnych list handlowców’
- Embargo międzynarodowych sprzedawców
- Embargo międzynarodowych kupców
- Międzynarodowe embargo handlowe
Odmowa współpracy gospodarczej: (2) Strajki
Strajki symboliczne
- Strajki protestacyjne
- Szybkie opuszczenie miejsca pracy na znak protestu („ąuickie walkout”, strajk bez ostrzeżenia – „lightning strike”)
Strajki w rolnictwie
- Strajk chłopski
- Strajk robotników rolnych
Strajki poszczególnych grup społecznych
- Odmowa pracy przymusowej
- Strajk więźniów
- Strajk rzemieślników
- Strajk fachowców
Zwykle strajki pracownicze
- Strajk pracowniczy
- Strajk przemysłowy
- Strajk solidarnościowy
Strajki ograniczone
- [Detailed strike] – strajk rotacyjny
- [Bumper strike] – strajk ostrzegawczy
- Strajk polegający na zmniejszeniu tempa produkcji
- Strajk włoski (“szwejkizm”)
- Nieobecność z powodu choroby (sick-in)
- Rezygnacja ze stanowiska
- Strajk ograniczony
- Strajk wybiórczy
Strajki w przemyśle
- Strajk powszechny
- Strajk generalny
Kombinacje strajków i zamykania przedsiębiorstw
- Hartal – strajk powszechny, połączony z zaprzestaniem handlu
- Paraliż gospodarki
Odrzucenie władzy’
- Nielojalność wobec władzy
- Odmowa poparcia
- Ulotki i przemówienia nawołujące do oporu
Odmowa współpracy z rządem
- Bojkot ciał ustawodawczych
- Bojkot wyborów
- Bojkot stanowisk rządowych
- Bojkot rządowych ministerstw’, agencji i innych organów
- Wycofywanie się z rządowych instytucji szkolnictwa
- Bojkot organizacji wspieranych przez rząd
- Odmowa współpracy z organami ścigania
- Usuwanie szyldów’ i tablic
- Nie akceptowanie mianowanych urzędników
- Niezgoda na rozwiązanie istniejących organizacji
Alternatywy dla posłuszeństwa
- Niechętne i oporne podporządkowanie się
- Nieposłuszeństwo w obliczu braku bezpośredniego nadzoru
- Powszechne nieposłuszeństwo
- Ukryte nieposłuszeństwo
- Odmowa rozwiązania zgromadzenia lub zebrania
- Strajk okupacyjny typu „sit-down”
- Uchylanie się od służby wojskowej bądź deportacji
- Ukrywanie się. ucieczka, posługiwanie się fałszywymi dokumentami
- Nieposłuszeństwo obywatelskie w zakresie „nielegalnych” praw
Akcje ze strony pracowników rządu
- Odmowa pomocy ze strony bliskich współpracowników
- Blokowanie przepływu instrukcji i informacji
- Opóźnianie i utrudnianie działań
- Ogólna odmowa współpracy ze strony administracji
- Brak współdziałania ze strony sądów
- Celowa nieudolność i częściowa odmowa współpracy ze strony organów ścigania
- Bunt
Akcje rządowe w kraju
- Quasi-legalne uchylanie się od obowiązków i opóźnienia
- Odmowa współpracy ze strony ciał ustawodawczych
Akcje rządowe na arenie międzynarodowej
- Zmiany w dyplomacji i innych przedstawicielstwach
- Opóźnianie i odwoływanie spotkań dyplomatycznych
- Odmawianie uznania przedstawicielstw dyplomatycznych
- Zerwanie stosunków dyplomatycznych
- Wystąpienie z organizacji międzynarodowych
- Odmowa członkostwa w organach międzynarodowych
- Wykluczenie z organizacji międzynarodowych
METODY POKOJOWEJ INTERWENCJI
Interwencja psychologiczna
- Samoujawnienie
- Post
a) Dla wywarcia presji moralnej
b) Strajk głodowy
c) Głodówka protestacyjna w ramach „satyagrahy” (biernego oporu) - Obrona konieczna [,,reverse trial”]
- Nękanie bez użycia przemocy
Interwencja bezpośrednia
- Strajk okupacyjny typu „sit-in”
- Strajk okupacyjny typu „stand-in”
- Ride-in [najazd, wjazd}
- Wade-in [wdarcie się]
- Mill-in [wmieszanie się]
- Pray-in [modlitwa]
- Pokojowe rajdy
- Pokojowe naloty
- Pokojowa inwazja
- Pokojowa okrzyki
- Pokojowa blokady
- Pokojowa okupacja
Interwencja społeczna
- Tworzenie nowych układów społecznych
- Przeciążanie obiektów
- Gra na zwłokę [stall-in]
- Speak-in [przemowy, argumentacja]
- Teatr podziemny
- Alternatywne instytucje społeczne
- Alternatywne systemy łączności
Interwencja gospodarcza
- Strajk odwrócony [reverse strike]
- Strajk okupacyjny typu „stay-in”
- Pokojowe zajęcie terenu
- Niepodporządkowanie się blokadom
- Politycznie motywowane fałszerstwo
- Kupowanie na zapas [preclusive purchasing]
- Przejmowanie majątku
- Dumping
- Wybiórcza klientela
- Rynki alternatywne
- Alternatywne systemy transportu
- Alternatywne instytucje gospodarcze
Interwencja polityczna
- Przeciążanie systemów administracji
- Ujawnianie tożsamości tajnych agentów
- Dążenie do uwięzienia
- Nieposłuszeństwo obywatelskie w zakresie praw „neutralnych”
- Kontynuowanie pracy [work-on] bez kolaboracji
- Podwójne zwierzchnictwo i rząd równoległy.
W temacie polecam obejrzeć:
https://www.youtube.com/watch?v=Ez9DMTSWJs8
Jak zwykle zapraszam do komentowania.